این موضوع در کنار علاقه سنتی ایرانیان به طلا، در یک روند آرام، شکل گیری بازار موازی تحت عنوان «بازار سکه و طلا» را ایجاد کرد؛ هر چند بعد از گذشت اندک زمانی، انواع ارز و به ویژه دلار نیز پای ثابت این بازار شدند، اما همچنان این فلزات گران بها دست بالا را داشتند. اما چیزی که در معاملات این بازار برای صاحبان طلا و طالبان آن بیش از هر چیزی اهمیت داشته و دارد، شیوه قیمتگذاری آن است. از آنجا که اقتصاد ایران به نفت و ارز وابستگی شدیدی دارد، قیمت طلا و سکه نیز در ایران همواره بر مبنای نوسانات قیمت در این دو بازار تعیین می شود. علاوه بر این، طلا از جمله کالاهایی است که از تغییرات و نوسانات سیاسی و اقتصادی در سطح جهانی هم متاثر می شود. همین موضوعات بود که در سال های ۹۰ تا ۹۲ تغییرات گسترده قیمت جهانی نفت و نیز افزایش ناگهانی قیمت دلار، یک التهاب دامنه دار در بازار طلا به وجود آورد، تا آنجا که بسیاری از معامله گران این بازار دچار زیان و خسران شدند. این موضوع باعث شد تا معامله گران حرفه ای به سوی بازار طلا در بورس رو بیاورند و معامله گران آماتور هم دارایی خود را نقد کرده و به سرمایه‌گذاری در بازارهای دیگر و یا سپرده گذاری در بانک ها اقدام کنند.

بحران طلا
به نوشته آرمان، با نگاهی به روند رو به رشد قیمت طلا، متوجه می‌شویم که قیمت انواع سکه طلا از دی ۱۳۹۰ به صورت روزانه در حال افزایش بود و این روند به جایی رسید که برای اولین بار در تاریخ کشورمان، سکه از مرز یک میلیون تومان گذشت. اما دولتمردان که متهم به ناکارآمدی شده بودند، رسانه ها را هدف انتقاد قرار دادند. محمود احمدی‌نژاد در مقام رئیس دولت دهم، در واکنش به این گرانی ناگهانی عنوان کرد: «روز تعطیل و شهادت پیامبر عظیم‌الشان اسلام، اس‌‌ام‌‌اس‌ها، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های عمومی لحظه‌ای خبر می‌دادند که قیمت سکه و ارز فلان قدر شده است.» اما با گذشت چندین ماه از آشفته بازار طلا رئیس وقت کل بانک مرکزی مدعی شد:«هیچ عامل خاصی در بازار دخالت نداشته و تنها عامل این بوده که مردم تمایل داشته اند بخشی از نقدینگی خود را به سمت طلا که ارزش ذاتی دارد، ببرند.» محمود بهمنی با یادآوری اینکه قیمت جهانی طلا پایین می‌آید، اما قیمت طلا در کشور بالا رفته است، گفت: «بلافاصله ما آمدیم پیش فروش را مطرح کردیم و در سال گذشته ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه سکه پیش‌فروش کردیم و ۵۷ هزار میلیارد تومان نقدینگی را از جامعه جمع و به سمت تولید هدایت کردیم.» این روزها همچنان نرخ طلا با هر تکانه ای جابه‌جا می شود و بی دلیل هم نیست که قیمت سکه این روزها همچنان بالاتر از یک میلیون تومان نشسته است.

سکه در بازار کالا
مدت هاست که ریسک پذیر بودن معاملات سکه، روال سنتی داد و ستد در بازارهای غیررسمی را کمرنگ کرده است. به نظر می رسد دیگر همچون سابق، کسی حاضر نیست سرمایه خود را صرف خرید سکه کند تا با افزایش احتمالی قیمت آن، سودی به دست بیاورد، چرا که با یک حساب سرانگشتی، این اقدام ارزش خواب سرمایه را ندارد. ضمن آنکه امنیت و اعتبار چندانی هم در معاملات غیر رسمی وجود ندارد و دور از ذهن نیست که در چنین معاملاتی، سکه بدل مورد داد و ستد قرار گیرد. از سوی دیگر وقتی که می شود با خیالی آسوده و به دور از التهابات کاذب بازار غیر رسمی، در بازار بورس اقدام به خرید و فروش سکه کرد، چرا باید از این امکان روی گردان بود. بر اساس اعلام بورس کالا با شروع سال ۱۳۹۵ معاملات روی سکه طلا شروع شده است و به این ترتیب، معامله گران سکه می‌توانند داد و ستدهای خود را در این بازار انجام دهند. ساز و کار این بازار هم به این شکل است که خرید و فروش‌ها در واقع ذیل عنوان یک کد اختصاصی صورت می گیرد و در واقع خطرات حمل و نقل و نیز احتمال جعل و کلاهبرداری به شدت کاهش می یابد.

معاملات اینترنتی
برای آنکه سکه ای را خرید و فروش کنیم، یک راهش این است که به طور مستقیم به واحدهای طلافروشی و یا صرافی ها مراجعه کرده و اقدام به خرید یا فروش کنیم. اما راه دیگر این است که این معاملات را از طریق بورس کالا انجام دهیم. این شیوه دوم مزیت ویژه ای دارد که داد و ستدها را تسهیل می کند. در بورس کالا، امکان معاملات به شکل آنلاین فراهم شده است و به این ترتیب، معامله گران می‌توانند هر جا و هر زمان، با ورود به سایت بورس، خرید و فروش خود را انجام دهند. رئیس اداره ابزارهای مالی بورس کالا در تشریح روند این نوع معامله اینگونه توضیح داد: «هر کس که می‌خواهد معاملات سکه انجام دهد، سکه را به بانک رفاه می‌برد. با این اقدام روی کد سهامداری این فرد، تعداد سکه‌ای که به بانک برده، نمایش داده می‌شود. از این به بعد شخص می‌تواند روی سیستم معاملاتی بورس کالا به کارگزار دستور سفارش فروش دهد و کسانی که سفارش خرید گذاشته‌اند می‌توانند سکه‌ها را بخرند.» به عبارت دیگر، سکه‌های فروشنده در انبار بانک رفاه نگهداری می شود و صاحب سکه‌ها، موارد فروشی را با کدهای مشخص شده بر روی سایت عرضه می کند. از آن سو، بعد از انجام معامله، کد سکه‌ها به خریدار منتقل می‌شود. به عبارت دیگر بدون ایجاد ناامنی برای سکه‌ها، معاملات آنها انجام می گیرد. علیرضا ناصرپور در تکمیل موضوع عنوان می‌کند:«سکه‌ از کد معاملاتی فروشنده به کد معاملاتی شخص خریدار انتقال می یابد. دقیقا مثل این است که شخص سهام خرید و فروش کرده باشد.» در این شیوه و به گفته رئیس اداره ابزارهای مالی بورس کالا می توان به طور روزانه و تا ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه، معاملات آنلاین انجام داد. ناصر پور در عین حال وعده داده است زمان این گونه معاملات بیش از این افزایش یابد. نکته دیگر در رابطه با این شیوه از معاملات سکه این است که صاحبان سکه، لزوما ناگزیر به معامله در بورس نیستند و هر زمان که بخواهند می توانند با مراجعه به انبار، سکه‌های خود را دریافت کرده و خود در صرافی‌ها به فروش برسانند.