شاخص‌سازی مختص دولتی خاص نیست و تا زمانی‌که قوانین خاصی حذف یا اصلاح نشده تمام مدیران بازار سرمایه در معرض اتهام این موضوع خواهند بود که با توجه به شرایط بورس، شاخص کل را دستکاری می‌کنند

عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: سال‌هاست که در کشور ما شاخص‌سازی وجود دارد. اگر عزم ملی و اراده دولتی در زمینه جلوگیری از این اقدام وجود دارد، مسوولان ما باید به این موضوع اهتمام جدی بورزند. چرا که در بازار سرمایه ما قوانینی وجود دارد که شرایط را برای دستکاری شاخص مهیا می‌کند. این قوانین باید اصلاح یا حذف شوند. تا زمانی که این قواعد وجود دارد، تمام مدیران بازار سرمایه در معرض این اتهام قرار خواهند داشت که شاخص را دستکاری می‌کنند. مدیرعامل سبدگردانی هدف با تاکید بر اینکه بحث دستکاری در شاخص مربوط به دولتی خاص نیست، گفت: در ایران، خود نهاد ناظر از نظر ساختاری بین حوزه نظارت و حوزه اجرا تفکیک قائل نشده یا تفکیکی قائل شده که کارآمد نیست. در نتیجه عملا این دستکاری‌ها اتفاق می‌افتد. به نظر می‌رسد علت اینکه هنوز حجم مبنا حذف نشده و دامنه نوسان به اندازه مناسب افزایش پیدا نکرده همه با تفکر کنترل و دستکاری در شاخص است. قاطعانه می‌گویم که دستکاری در شاخص وجود دارد و مسوولان وقتی می‌خواهند وضعیت را مطلوب یا نامطلوب نشان دهند از شاخص به عنوان اهرم استفاده می‌کنند، این موضوع سال‌های گذشته هم بوده و در حال حاضر هم هست. وی درباره اینکه آیا اسنادی وجود دارد که نشان دهد شاخص دستکاری می‌شود، تصریح کرد: کسی که شاخص را دستکاری می‌کند، از خود اسنادی به جای نمی‌گذارد چرا که دستکاری کردن شاخص در زیر لوای قانون شکل می‌گیرد. وی با اشاره به معاملات عمده بلوکی برای حفظ شاخص در ترازی خاص گفت: اگر به آنها گفته شود که شما برای شاخص‌سازی عرضه بلوکی داشتید می‌گویند خیر، خریدار و فروشنده تصمیم گرفته‌اند یک چیز را بخرند و بفروشند. در نتیجه نمی‌توان شخصی را پیدا کرد که بگوید به من گفته‌اند که فلان داد و ستد را انجام بده تا شاخص عدد غیرواقعی را نشان دهد. حقانی‌نسب افزود: از مصادیقی که ما را به این سمت هدایت می‌کند که مدیران سازمان بورس از شاخص به عنوان اهرم استفاده می‌کنند این است که بیش ۱۰ سال است قاعده حجم مبنا برداشته نشده و دامنه نوسان تغییر چندانی نکرده است. این نشان می‌دهد که مدیران می‌خواهند با این ابزارها بازار سرمایه و شاخص را کنترل کنند. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: به هر بورسی در دنیا بگویید در بازار سرمایه ما صف خرید یا فروش وجود دارد به ما خواهند خندید. از طرفی در هیچ جای دنیا حجم مبنا مانند بورس ایران وجود ندارد. حجم مبنا یعنی قیمت‌سازی یعنی اینکه ما میانگین قیمت بازار را قبول نداریم و تنها فلان قدر معامله را قبول می‌کنیم.به گزارش ایسنا،وی با بیان اینکه هیچ‌ وقت برای مدت طولانی یک نماد نباید بسته باشد، گفت: این موضوع که نباید نمادی برای مدت زمان طولانی بسته باشد در بازار سرمایه ما اجرایی نمی‌شود، علاوه بر این گاهی نمادی متوقف یا بازگشایی می‌شود تا شاخص‌سازی کنند. تمام اینها دلیل بر این است که مدیران بورسی برای هدایت بازار به سمتی که منافع بازار را در آن می‌بینند از شاخص به عنوان یک اهرم استفاده می‌کنند. اگر برای شاخص‌سازی مسوولان به دنبال مستندات می‌گردیم باید به مقرراتی توجه کنیم که در نهایت از درون‌ آنها شاخص به صورت «دستکاری شده» بیرون می‌آید. حقانی‌نسب درباره صحبت یکی از مسوولان که گفته بود معاملات بلوکی را به خاطر حمایت از سهامداران غیرحرفه‌ای انجام می‌دهیم، گفت: با این کار نمی‌توان از سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای حمایت کرد.