در خبرها آمده است که دولت اوباما درحال بررسی طرحی به منظور تخفیف محدودیت‌های ایران در استفاده از دلار در مبادلات بین‌المللی است. گرچه پس از اجرایی شدن برجام برخی محدودیت‌های ایران در تبادلات خارجی برداشته شده‌است، اما ایران همچنان اجازه استفاده از دلار در مبادلات خارجی خود را ندارد.
اما چرا دولت اوباما، با وجود فشارهایی که از سوی تندروهای این کشور متحمل می‌شود، قصد دارد در محدودیت‌های ایران تخفیف ایجاد کند؟ برای پاسخ به این سوال بد نیست به حدود 8 ماه قبل بازگردیم و اظهارات جان کری را در زمانی که دولت اوباما در انتظار تصویب برجام توسط کنگره این کشور بود، بازخوانی کنیم.
کری در آن زمان در مصاحبه با خبرنگار رویترز در مورد عواقب عدم تصویب برجام توسط کنگره گفته بود: «اگر از توافق عقب بکشیم، دیگر دلار ارز اصلی دنیا نخواهد بود. اگر ما توافق را رد کنیم و به دیگران بگوییم «شما باید از قوانین و تحریم‌های ما پیروی کنید» به سرعت دلار آمریکا از جایگاه خود به عنوان واحد پول رایج جهانی کنار خواهد رفت.
این مساله امری نیست که یک شبه اتفاق بیفتد، ولی بسیاری از کشورها مترصد تغییر وضعیت کنونی توافقات مالی جهانی هستند. کارشناسان وزارت خزانه‌داری درحال کار روی این موضوع و پیامدهای بعدی آن هستند. اما این مساله را می‌توان با قطعیت بیان کرد که کنار گذاشتن یک‌جانبه توافق توسط آمریکا، همانطور که کنگره می‌خواهد، یک اثر منفی عمیق بر حس مردم جهان از رهبری و قابلیت اطمینان آمریکا ایجاد خواهد کرد.»
به نظر می‌رسد در زمان حاضر نیز دولت اوباما این خطر را احساس کرده‌است که محدودیت استفاده از دلار در مبادلات خارجی برای ایران، ممکن است کشورهای اروپایی را که علاقمند به برقراری روابط تجاری و سرمایه‌گذاری با ایران هستند، به استفاده از پولی به جز دلار ترغیب کند و به این ترتیب جایگاه دلار در مبادلات تجاری دنیا بیش از پیش تضعیف شود.
اگر این اتفاق رخ دهد، نه تنها دولت اوباما به هدف خود در محدود ساختن مبادلات بین‌المللی ایران نمی‌رسد، بلکه این آمریکاست که با تضعیف دلار در جهان، متضرر خواهد شد.
همچنین جیکوب لیو، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در سخنانی اخیر خود اظهار کرد: «آمریکا باید در برابر تمایل به استفاده خیلی راحت از تحریم‌ها بویژه در وضعیتی که تاثیر اندکی خواهند داشت، هوشیار باشد. توسل بیش از اندازه به این ابزار نفوذ اقتصادی جهانی آمریکا را تضعیف خواهد کرد.
اگر حوزه‌های قضایی و شرکت‌های خارجی احساس کنند که آمریکا تحریم‌ها را بدون توجیه کافی یا دلایل نادرست به کار می‌گیرد نباید از اینکه آنها به دنبال راه‌هایی برای اجتناب از تجارت با آمریکا یا معامله به دلار آمریکا هستند متعجب شویم.»
در نتیجه دولت اوباما در اقدامی هوشمندانه قصد دارد با پیش دستی نیاز خود را به عنوان امتیاز به دولت ایران عرضه کند و در ازای کاهش محدودیت‌های استفاده از دلار برای ایران، علاوه بر اینکه فکر استفاده از ارزهای دیگر را برای مدتی از سر ایران و کشورهای اروپایی خارج می‌کند، احتمالا امتیازات جدیدی نیز از دولت ایران درخواست کند.
در چنین شرایطی دولت‌مردان ایرانی باید به این نکته توجه داشته باشند و به جای انتظار برای رفع محدودیت استفاده از دلار در مبادلات بین‌المللی، به فکر راه‌های جایگزین دائمی برای عدم وابستگی به دلار باشند. روندی که چین با انعقاد پیمان پولی دوجانبه با بیش از 40 کشور دنیا طی کرده است و در حال گسترش آن است.
